Stéphanie Klein Tuente, PhD

Ridderprint | 10 november 2020

Stéphanie Klein Tuente (32 jaar) studeerde in Maastricht, werkte als psycholoog in PI Vught, en promoveerde in Groningen. Ze doet nu postdoctoraal onderzoek in Zweden. De rode draad? Met virtual reality agressie behandelen bij tbs-patiënten.

Wat heb je onderzocht tijdens je promotietraject?
“Mijn promotieonderzoek heb ik eind 2019 afgerond. We hebben een agressietraining voor tbs-patiënten ontwikkeld, waarin we gebruik maken van virtual reality (VR). Veel mensen die in een forensisch psychiatrisch centrum (FPC) verblijven hebben hun agressie niet onder controle of zijn slachtoffer van agressie. Met behulp van VR hebben we een programma ontwikkeld, om tbs-patiënten te laten oefenen met verschillende realistische scenario’s, zodat ze kunnen leren adequater om te gaan met hun agressie. Patiënten leren triggers herkennen in alledaagse scenario’s, iemand die voorkruipt bij de kassa, of geweigerd worden bij een club. Het doel van mijn promotie onderzoek was om te onderzoeken of deze Virtual Reality Agressie Preventie Training (VRAPT) ervoor zorgt dat mensen meer controle krijgen over hun eigen agressie en agressie van anderen kunnen afwenden.

Een TBS-maatregel heeft als doel om ervoor te zorgen dat iemand verantwoord kan terugkeren naar de samenleving, en de uitdaging is dan ook om binnen de sobere en strakke omgeving van de kliniek, realistische scenario´s aan te bieden. Evelien Jagtman, de ontwerper van mijn cover, heeft dat mooi verwerkt in een beeld: je ziet op de cover een panter, de patiënt, die voor een muur met gekleurde balken staat. De panter ziet zijn spiegelbeeld in de echte wereld, die staat voor de virtual reality. Voor de muur zit er een vogeltje op zijn schouder. Dat is de behandelaar, die de panter helpt. In de echte wereld vliegt het vogeltje weg, de patiënt kan de wereld dan zelf aan.”

Kader: Meer weten over het werk van ontwerper Evelien Jagtman? Bekijk hier haar website.

Je bent inmiddels verhuisd naar Zweden voor een postdoctoraal onderzoek?
“Klopt! In 2017 heb ik mijn onderzoek gepresenteerd tijdens een congres, waar ook Zweedse onderzoekers aanwezig waren. In 2018 sprak ik hen weer, onder andere over wat ik hierna wilde gaan doen. Ze boden me toen een onderzoeksplek aan bij de forensic region clinic (Rättspsykiatriska regionkliniken) in Växjö. Hier zijn we actief bezig met het doorontwikkelen van VR als toevoeging op het behandelplan. Dat doen we samen met behandelaren en software-ontwikkelaars. In Groningen was ik af en toe in de Mesdagkliniek, maar mijn vaste werkplek was in het UMCG. In Zweden ben ik eigenlijk altijd in de kliniek. Dat zorgt voor veel verbinding met mijn werk en de patiënten: behandelaren lopen even naar binnen met een vraag, en we kunnen revisies in het protocol snel doorvoeren. Ik ben me ook meer bewust van mijn eigen vrijheid: als ik aan het eind van de dag de kliniek verlaat, voel ik me opgelucht en vrij.”

Hoe ervaar je het werk als onderzoeker?
“Mijn studie in Maastricht heeft me goed voorbereid op onderzoek doen. In het eerste jaar van de master forensische psychologie heb ik vakken gevolgd en in het tweede jaar had ik zowel een onderzoeks- als klinische stage. Die heb ik beide bij de Van der Hoeven Kliniek in Utrecht gedaan. Het onderzoek wat ik voor mijn masterstage heb gedaan, is ook als artikel gepubliceerd. Zo heb ik eigenlijk al kennisgemaakt met de onderzoekswereld. Het grootste voordeel van het werken als onderzoeker is dat je je eigen werktijd kunt inplannen. Natuurlijk is promoveren hard werken, maar het geeft ook heel veel vrijheid. Het is vaak hollen of stilstaan: als er bijvoorbeeld een artikel gepubliceerd moet worden, ben je even heel druk en daarna is het weer een periode rustig.”

Welk advies zou je eerstejaars PhD-studenten geven
“Maak een goede planning voor jezelf en denk niet: dat komt wel. Ik miste die structuur soms zelf, waardoor ik tegen het eind aan nog veel moest schrijven. Als je geen concrete doelen of deadlines hebt, blijf je bezig en valt er altijd wel iets te herschrijven. Hou het daarnaast luchtig en vooral leuk voor jezelf, wees je bewust van waarvoor je het doet. Ik zou niet gaan promoveren om het promoveren: het is heel belangrijk dat je een onderwerp kiest dat je echt interessant vindt.

Ook belangrijk: wees voorbereid op afwijzingen. Maak bijvoorbeeld een lijstje met vijf journals waar je een artikel wil indienen. Als het artikel bij de eerste wordt afgewezen, kun je je artikel snel aanpassen en doorsturen naar de volgende journal. Het helpt ook om te onthouden dat een afwijzing niet altijd ligt aan de inhoud. Het duurde bij mij ook een tijdje voordat mijn onderzoek werd gepubliceerd, omdat ik geen significante resultaten kon aantonen. Ik dacht vooral: het eerste vliegtuig stortte ook neer, maar daarna zijn we niet gestopt met bouwen. Die publicatie komt wel!”

Wat zijn je toekomstplannen?
“Ik zou nog graag een VR-training voor personeel op willen zetten. Agressie komt regelmatig voor door wrijving in de onderlinge relatie. Dat merken we ook in de kliniek. Als een medewerker zegt: ‘je kunt straks bellen’, voelt dat voor een patiënt totaal niet concreet, want wanneer is `straks´? Hoe kunnen we helpen het aantal incidenten te verminderen? En de onderlinge behandelrelatie tussen patiënten en personeel optimaliseren? Daarom willen we in 2021 graag focusgroepen organiseren om dat te achterhalen. Er is veel enthousiasme voor het werken met VR en ik ben veel in gesprek met behandelaren die vragen of ze het ook een keertje mogen proberen.”